به نقل از «ایسنا»

ارتباط فرهنگی و تمدنی به دور از سیاست‌زدگی، گمشده جهان امروز است

تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۳۰۷۰۵

رییس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: فارابی به ما یادآوری می‌کند که ارتباط فرهنگی و تمدنی به دور از سیاست‌زدگی، گمشده جهان امروز است، هر چند زمانی این ارتباطات به حال بشر مؤثر است که با انگیزه تقویت کرامت انسانی، مبتنی بر آزادی، عدالت و اخلاق شکل گرفته باشد و به پیش برود.  

به گزارش ایسنا، حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی، رئیس نخستین کنگره جهانی فارابی، فرهنگ و تمدن اسلامی در مراسم افتتاحیه کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی که امروز آغاز به کار کرد، با بیان اینکه با وجود ارزش فراوانی که افکار فارابی در جهان حکمت و مهد آن یعنی سرزمین کهنِ و عظیم‌ پارسیان دارد، این کنگره اولین رویداد علمیِ بین‌المللی در فارابی‌شناسی است پس از ۴۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، بر پا شده است، افزود: عمده اندیشه‌های فارابی را باید خیر کثیری دانست که همچون جوشش‌هایی از چشمه زلال حکمتِ فطرتْ‌بنیان، از سوی خدای متعال نصیب متقیان می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از خصلت‌های اصلی حکمتِ فطرتْ‌بنیان، جهان‌شمول بودن یا فرازمان و فرامکان بودن آن است و این واقعیت، اختصاصی به تعلقات دینی و مکتبی اندیشمند ندارد، بلکه فراتر از هر چیز، به خودآگاهی و اتکاء اندیشمند به فطرت خود و تلاش برای بینا نگاه‌داشتن فطرت از طریق تهذیب نفس و خودسازی مربوط می‌شود.

وی با بیان اینکه فارابی یک انسان عادی نیست، بلکه دارنده یک هوش برتر، خلاق و نیرومندی است که قادر است با غواصی در اعماق اقیانوس اندیشه، به دهه‌ها بلکه چند سده جلوتر از خود مشرف باشد، اظهار کرد: یکی از امتیازات فارابی، این است که او موفق شد با استخراج لایه‌های عمیق‌تر فلسفه فطرت‌گرا در سرزمین فلسفه آن عصر یعنی یونان و سپس پالایش و صیقل زدن به آن به مدد پیوند عقل و وحی، نه تنها حافظ میراث فلسفی بشریت باشد، بلکه به تاسیسِ هویت‌مند جریان فکر فلسفی در عالم اسلامی به نحوی بی همتا، کمک کند. 

غلامی با طرح این سوال که اما چرا افکار فارابی تا این حد مهم است، خاطر نشان کرد: شاید بتوان با اطمینان گفت که جامعه اندیشی و فرهنگ‌پژوهی از ویژگی‌های امتیازبخش اندیشه فارابی محسوب می‌شود. فارابی بر خلاف حکیمان دیگر، در قلمرو عالم انتزاع محصور نمی‌شود و با تنفسِ عقلی در جامعه، تلاش می‌کند میان فلسفه و جامعه و فرهنگی که همچون خون در رگ‌های جامعه جاری است، پیوند برقرار کند و از همین روست که او را می‌توان نخستین نظریه‌پرداز حکمت اجتماعی در عالم اسلامی معرفی کرد.

رییس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، عقل‌گرایی را از وجوه پر اهمیت حیات علمی فارابی نام برد و افزود: واقعیت این است که با وجود چندین سده سابقه کار علمی و تحقیقی حول افکار فارابی، همچنان بخشی از لایه‌های عمیق اندیشه‌های فارابی به خوبی کاویده نشده و یا جای رویکرد سیستمی به افکار او خالی است.

غلامی ادامه داد: در شناخت اندیشه‌های فارابی، قبل از هر چیز نیازمند درک جهان فارابی هستیم. محققانی در فارابی‌شناسی موفق خواهند بود که نه تنها با جهان فارابی بیگانه نباشند، بلکه قادر به هم‌زیستی با فارابی در جهان او باشند. شاید یکی از دلایل اصلی تحمیل برخی انتظارات ناروا به فارابی، عدم درک جهان فارابی یا ناتوانی در تعقلِ آن‌ جهان است.

وی یادآور شد: به گمان من، اسطوره‌سازی از فارابی و تبدیل نظرات او به تابو، نه تنها خدمتی به اندیشه‌های فارابی نخواهد کرد، بلکه به کم‌جان شدن افکار وی و جلوگیری از جاری شدن اندیشه‌های فارابی در جامعه علمی منجر می‌شود، ضمن آنکه نباید از نظر دور داشت که همه آثار فارابی از جهت علمی از قدر و قیمت یکسانی برخوردار نیست.

غلامی یادآور شد: فارابی، فرصت‌های جهان‌اندیشیِ عمیق که در عصر مدرن در اثر غلبه تدریجی فایده‌گرایی و سپس عمل‌گراییِ افراطی به انزوا کشیده شده را احیاء‌ می‌کند. این خطای بزرگی بود که بپنداریم رفاه و قدرت بشر بدون تعمق در اعماق هستی و تلاش برای شناخت‌ کُنه و ذات آن امکان پذیر است و به خوشبختی بشر منجر می‌شود. از سوی دیگر، فارابی به ما یادآوری می‌کند که ارتباط فرهنگی و تمدنی، به‌دور از سیاست‌زدگی، گمشده جهان امروز است، هر چند زمانی این ارتباطات به حال بشر مؤثر است که با انگیزه تقویت کرامت انسانی، مبتنی بر آزادی، عدالت و اخلاق شکل گرفته و به پیش برود.  

وی برگزاری این کنگره را نخستین اقدام مبتکرانه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در جهت پیگیری رهنمود مشفقانه رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه‌ای مبنی بر تشکیل کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی دانست.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: کنگره فارابی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم دانشگاه تهران جشنواره خوارزمي جشنواره جوان خوارزمی وزير علوم دانشگاه تهران جهاد دانشگاهی ناسا وزارت علوم دانشگاه تهران وزير علوم دانشگاه تهران اندیشه های فارابی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۳۰۷۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حرکت علمی باید همراه با روح تمدنی انقلاب اسلامی باشد

به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، آیت الله علیرضا اعرافی در دیدار روح الله دهقانی فیروز آبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور که در دفتر مدیر حوزه‌های علمیه کشور برگزار شد، اظهار کرد: در انقلاب اسلامی دو عنصر علم و فناوری و روحیه معنوی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

وی با اشاره به اینکه پیروزی وعده صادق و توازن قدرت جدید در جهان برخاسته از تئوری‌های اصیل امام راحل است، مطرح کرد: در طول این مسیر نقش حوزه علمی و دانشی بسیار مهم بوده است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه حرکت علمی باید همراه با روح تمدنی انقلاب اسلامی باشد، عنوان کرد: برای تحقق این هدف نیازمند پیگیری و مطالبه‌گری هستیم.

وی اضافه کرد: با یک فکر و بررسی اساسی باید به یک برنامه دقیق برسیم که چگونه می‌توان روح تمدنی انقلاب اسلامی را در مباحث علمی مختلف جاری کنیم.

آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه اگرچه این یک موضوع پیچیده است، ولی باید گام به گام به سمت آن برویم، خاطرنشان کرد: با این منطق باید در عرصه بین المللی کردن دانشگاه‌های کشور نیز اقداماتی انجام می‌شد.

نقش مهم علم و فناوری در معادلات امروز دنیا

در ابتدای این دیدار، روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با اشاره به جایگاه علم و فناوری در معادلات امروز دنیا اظهار کرد: عملیات «وعده صادق» دو ویژگی داشت. یکی دارا بودن فناوری واقعی و دوم شجاعت در استفاده فناوری.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور علم و فناوری را یکی از مهم‌ترین ارکان پیشرفت، توسعه و رشد کشور عنوان کرد و افزود: علم در گذشته بیشتر جنبه زینتی داشت. بعد از انقلاب صنعتی، علم یک محصول داد که عبارت از فناوری بود. غرب از این محصول علم برای بهره کشی از طبیعت و ثروت آفرینی استفاده کرد، اما در دهه‌های اخیر علم از عوامل ایجاد اقتدار و قدرت آفرین است.

دهقان با اشاره به اهمیت علوم اجتماعی اظهار کرد: از سال گذشته سعی کردیم به فضای تولید علوم اجتماعی بیشتر توجه کنیم.

انتهای پیام/